Without plan there can be neither grandeur of aim and expression, nor rhythm, nor mass, nor coherence

(Le Corbusier)

skipper : Gerard Cok

WEDSTRIJDEN - Gerard Cok met Second Love

Ook later, als er al wedstrijden waren, gingen die door zonder wetten of rating. Ze zagen al spoedig dat als de boten breder werden, of een diepere kiel hadden, ze ook meer zeil konden dragen. En dat ballast, laag in het schip, nuttig was. Tot een slimmerik op het buitenissig idee kwam die ballast niet in, maar buiten het schip te hangen. Iedereen vond het krankzinnig, maar een der eerste boten de 'Wave' uit 1834 bewees dat het kon. Niet lang nadien ging iemand een langzaam uit het water rijzend achterschip maken onder een hoek van 20 tot 30 graden. Daarmee bereikte hij onder helling een langere waterlijn met toch een kortere kiel. En lengte loopt. Vooraan, om meer voorzeil te voeren werd een extreme boegspriet gebruikt, soms wel half zo lang als de romp zoals bij de 'Volante' uit 1850. Zij droeg een wolk zeilen, maar was in 1851 samen met alle andere jachten van het Royal Yacht Squadron toch niet in staat om de 'America' te verslaan. De beker die hij won is sindsdien de 'America's Cup' gaan heten en werd door de Engelsen nooit meer uit de New York Yachtclub weggehaald. Dat konden uiteindelijk de Australiërs wei, maar pas meer dan een eeuw later.

Waar vroeger de edele jachteigenaren aan de wal bleven om hun schepen te zien evolueren worden de eigenaren nu zelf schippers. Zelfs tot in de 18e eeuw beweert nog ene Dr Johnson: "Wie naar zee gaat voor zijn plezier, gaat naar de hel voor zijn genoegen." Toch vindt het fenomeen opgang. 'A new sport has been born', de nieuwe sport krijgt vorm. In 1720 ontstaat de oudste zeilclub ter wereld, de lrish Royal Cork Yacht Club. Nadat Napoleon is verslagen in 1815, wordt de Cowes Yacht Club opgericht en in 1830 omgevormd tot het Royal Yacht Squadron. Dat is baanbrekend voor het wedstrijdzeilen rond de Solent. In 1835 strijden in Amerika twee schoeners voor de eer rond Cape Cod. We zien in Kopenhagen de 'Svenska Segel Sallskäpet' grondvesten in 1833 en in 1844 komt de New York Yachtclub tot leven. In Frankrijk gaat in 1839 de Société des Régates du Havre wedstrijden inrichten. In 1846 komt er de Keizerlijke Jachtclub Rusland in Sint Petersburg en in datzelfde jaar stelt Willem II zijn zoon, prins Hendrik, aan tot beschermheer der KNYC in Rotterdam. België volgt met de RYCO in Oostende vanaf 1847 en de Antwerpenaren doen ook mee in 1851 met de Yacht Club d' Anvers. Pas in de vijftiger jaren van de twintigste eeuw zal de WV Breskens boven de doopvont gehouden worden.

MODERNE ZEILSPORT

Zo glijden we langs Europese oorlogen naar onze tijden. In 1906 is er de Bermuda Race, in 1926 de Fastnet. Een kapper vindt dat met buigzame latten over een schot gebogen een mooie boot ontstaat en de immer inkrimpende werktijd schept meer kansen om recreatie op het water te zoeken. Hoe langer de waterlijn, hoe sneller de boten. Maar lange boten zijn duur, dus alleen de zware portemonnee heeft kans om wedstrijden te winnen. Handicapregels zorgen ervoor dat een kleinere boot ook mee kan. De CCA in Amerika, de KR in Duitsland, de RORC in Engeland. De ontwerpers zoeken gaten om er onderuit te komen. Ook de regelgevers daten up. Het blijft een strijd tussen beiden tot in onze dagen. De IOR leidt tot excessen. Boot tegen boot is de verzuchting, met vastgelegde afmeting en gewicht of in eenheidsklassen. Wie eerst over de finish gaat is winnaar. Uit al die met elkaar botsende stromingen stammen de verschillen in onze hedendaagse jachten. Frans Maas breekt met de smalle en diepe Engelse vorm. Hij gaat diametraal naar breed en ondiep. Verlaat hout voor staal en kunststof. Hij verwerpt de S-spant en maakt de kiel korter en weer dieper. Eerst met een trimroer è la Van de Stadt. De chemie vindt betere formules voor kunststof, onwaarschijnlijk licht en toch sterker dan staal. Professoren interesseren zich voor hydrodynamica, computers berekenen het onmogelijke. Zeiljachten blijven boven de waterlijn uiterlijk vrij klassiek, maar eronder en vooral kielen en roeren ondergaan grote architectonische veranderingen. Laag na laag kunststof door een glasweefsel strijken blijkt ouderwets en milieu-belastend. De vacuüm methode wordt op punt gezet. Eerst voor kleine voorwerpen en onderdelen, dan voor hele scheepsrompen. Wat komt later nog?

Met dit alles als voorgeschiedenis, 64 jaar nadat Jaap Maas als bouwnummer 1 de kiel legde voor zijn Sportlust II', begint Standfast haar jongste 64-voet. Hij krijgt als bouwnummer 664, want zovele zijn hem voorgegaan.